Το παρακάτω άρθρο αποτελεί μετάφραση από την αγγλική γλώσσα του άρθρου: WebAIM - Introduction to Web Accessibility.
Οι περισσότεροι άνθρωποι σήμερα δύσκολα μπορούν να φανταστούν την ζωή τους χωρίς το διαδίκτυο. Το internet παρέχει πρόσβαση σε ειδήσεις, ηλεκρονικά μηνύματα, αγορές και διασκέδαση κάθε ώρα της ημέρας και της νύκτας. Κάποιοι ισχυρίζονται ότι καμία άλλη εφεύρεση δεν ήταν πιο επαναστατική μετά από την εφεύρεση της τυπογραφίας από τον Gutenberg τον 15 αιώνα. Ο κόσμος μπορεί τώρα, με ένα πάτημα του ποντικιού (mouse), να βρεθεί στις άκρες των δακτύλων σας
- αν βέβαια μπορείτε να χειριστείτε ένα ποντίκι ... και να δείτε την οθόνη ... και να ακούσετε τον ήχο - με αλλά λόγια αν δεν έχετε κάποια αναπηρία οποιασδήποτε μορφής.
Αυτή η εισαγωγή προσπαθεί να σας βοηθήσει να κατανοήσετε, πως οι άνθρωποι με ειδικές ανάγκες κάνουν χρήση του διαδικτύου, την απογοήτευση που αισθάνονται όταν δεν μπορούν να έχουν πρόσβαση σε αυτό και τι μπορείτε να κάνετε για να δημιουργήσετε τους δικτυακούς σας τόπους πιο προσβάσιμους.
Το διαδίκτυο είναι ένα από τα καλύτερα πράγματα, που έχουν ποτέ συμβεί σε άτομα με αναπηρίες. Ίσως δεν το έχετε ακόμα σκεφτεί με αυτόν τον τρόπο, αλλά το μόνο που έχετε να κανετε είναι να θυμηθείτε τις μέρες πριν από το διαδίκτυο για να καταλάβετε γιατί είναι έτσι. Πώς διάβαζε για παράδειγμα κάποιος τυφλός εφημερίδα πριν την διάδοση του διαδικτύου; Τις περισσότερες φορές καθόλου. Κασέτες με ακουστικό υλικό ή εκτυπώσεις Braille ήταν ακριβές και μια Braille έκδοση των New York Times θα ήταν πολύ ογκώδης για να είναι πρακτική. Στην καλύτερη περίπτωση, μπορούσε κάποιος τυφλός να παρακαλέσει κάποιο μέλος της οικογένειας ή ένα φίλο να του διαβάσει την εφημερίδα. Αυτή η μέθοδος λειτουργεί μεν, αλλά κάνει τους τυφλούς εξαρτώμενους από τρίτους.
Οι περισσότερες εφημερίδες δημοσιεύουν πλέον τα περιεχόμενά τους στο διαδίκτυο, σε μία διάταξη (format), που έχει την δυνατότητα να αναγνωστεί από τους screen readers
, που χρησιμοποιούν τυφλοί. Αυτά τα προγράμματα διαβάζουν κείμενα σε ηλεκτρονική μορφή δυνατά αναπαράγωντας τον αντίστοιχο ήχο. έτσι ώστε κάποιος τυφλός να μπορεί να χρησιμοποιήσει ένα ηλεκτρονικό υπολογιστή και μέσω αυτού να έχει πρόσβαση σε οποιαδήποτε περιεχόμενα κειμένου. Ξαφνικά, οι τυφλοί άνθρωποι δεν εξαρτώνται από άλλους για να μπορέσουν να διαβάσουν την εφημερίδα. Δεν χρειάζεται να περιμένουν ακριβές κασέτες με ακουστικό υλικό ή επίσης ακριβές και δύσχρηστες εκτυπώσεις Braille. Απλά ανοίγουν ένα φυλλομετρητή (web browser) και ακούν καθώς το πρόγραμμα ανάγνωσης οθόνης τους διαβάζει την εφημερίδα και μάλιστα μπορούν να το κάνουν αυτό, όποτε εκείνοι επιθυμούν και μόλις τα περιεχόμενα δημοσιευτούν.
Παρομοίως, άνθρωποι με κινητικές αναπηρίες, οι οποίοι δεν μπορουν να σηκώσουν μία εφημερίδα ή να ξεφυλλίσουν τις σελίδες της, μπορούν να έχουν πρόσβαση στην δικτυακή έκδοση των εφημερίδων με την χρήση διαφόρων βοηθητικών τεχνολογιών, οι οποίες προσαρμόζουν την επιφάνεια του ηλεκτρονικού υπολογιστή στις δικές τους ανάγκες. Οι προσαρμογές αυτές είναι σε μερικές φορές απλές, όταν το αντίστοιχο άτομο τοποθετεί στο στόμα του ένα ειδικό ραβδί για να δώσει εντολές μέσω πληκτρολογίου. Σε άλλες περιπτώσεις είναι πιο περίπλοκες, όταν για παράδειγμα γίνεται χρήση ειδικών πληκρολογίων ή προγραμμάτων που ανιχνεύουν την κίνηση των ματιών (Eye Tracking), και επιτρέπουν έτσι την χρήση του ηλεκτρονικού υπολογιστή απλά και μόνο με την κίνηση των ματιών. Άτομα, που είναι κωφά, είχαν πάντα την δυνατότητα να διαβάσουν μόνα τους εφημερίδα, με αποτέλεσμα να φαίνεται ότι το διαδίκτυο δεν τους προσφέρει τον ίδιο βαθμό ελευθερίας
, όπως σε άτομα τυφλά ή με κινητικές ανεπάρκειες, αφού μπορούν να διαβάσουν μέσα απομαγνητοφώνησης σημαντικών ομιλιών ή να παρακολουθήσουν περιεχομένο πολυμέσων (multimedia), που έχει υπότιτλους. Πολλοί άνθρωποι με γνωστικές ανεπάρκειες μπορούν επίσης να επωφεληθούν σε μεγάλο βαθμό από την δομή και την ελαστικότητα του δικτυακού περιεχομένου.
Παρόλες τις μεγάλες δυνατότητες του διαδικτύου όσον αφορά σε άτομα με ειδικές ανάγκες, οι δυνατότητες αυτές παραμένουν ακόμα σε μεγάλο βαθμό ανεκμετάλλευτες. Για παράδειγμα, κάποιες ιστοσελίδες μπορούν να πλοηγηθούν μόνο με το ποντίκι και μόνο ένα πολύ μικρό ποσοστό των βίντεο και άλλων πολυμέσων διαθέτει υπότιτλους για κωφούς. Τι συμβαίνει αν η πρόσβαση στα περιεχόμενα του διαδικτύου γίνεται μόνο μέσω ποντικιού; Τι κάνουν οι άνθρωποι, που δεν μπορούν να χρησιμοποιήσουν ποντίκι; Τι συμβαίνει αν οι παραγωγοί ιστοσελίδων χρησιμοποιούν εικόνες αντί για κείμενα; Πώς θα αναγνώσουν τα screen readers εικόνες σε τυφλούς, αφού μπορουν και διαβάζουν μόνο κείμενα;
Μόλις ξεκινήσετε να θέτετε τέτοιες ερωτήσεις, αρχίζετε να καταλαβαίνετε, ότι υπάρχουν αρκετά πιθανά προβλήματα όσον αφορά στην προσβασιμότητα στο διαδίκτυο από άτομα με αναπηρίες. Το διαδίκτυο έχει την δυνατότητα να επιφέρει επανάσταση στην πρόσβαση σε πληροφορίες, αλλά αν δεν είμαστε προσεκτικοί, μπορούμε να βάλουμε εμπόδια στο δρόμο, τα οποία καταστρέφουν στην δυνατότητα αυτή και αφήνουν τα άτομα με ειδικές ανάγκες το ίδιο αποθαρρυμένα και εξαρτημένα από τρίτους όπως και παλιότερα.
Αν και οι εκτιμήσεις ποικίλλουν, οι περισσότερες μελέτες δείχνουν, ότι περίπου ένα πέμπτο (20%) του πληθυσμού έχει κάποιο είδος αναπηρίας. Παρόλο που οι άνθρωποι αυτοί δεν έχουν όλοι ανεπάρκειες, που δυσχεραίνουν την πρόσβασή τους στο διαδίκτυο, το θέμα αυτό αφορά ένα σημαντικό αριθμό του πληθυσμού. Δεν θα ήταν έξυπνο από εταιρίες να αποκλείσουν σκόπιμα 20, 10 ή ακόμα και 5% των πιθανών πελατών τους από τους δικτυακούς τους τόπους. Από σχολεία, πανεπιστήμια και κυβερνητικούς φορείς αυτό δεν θα ήταν μόνο ασύνετο αλλά θα παραβίαζε, σε πολλές περιπτώσεις, και τον νόμο.
Οι κύριες κατηγορίες αναπηριών είναι:
Κάθε μία από της κύριες κατηγορίες απαιτεί συγκεκριμένους τύπους προσαρμογών, όσον αφορά τον σχεδιασμο των δικτυακών περιεχομένων. Στις περισσότερες περιπτώσεις, από τις προσαρμογές αυτές δεν επωφελούνται μόνο άτομα με ειδικές ανάγκες. Σχεδόν όλοι επωφελούνται από κατατοπιστικές εικονογραφήσεις, καταλλήλως οργανωμένα περιεχόμενα και ξεκάθαρη πλήγηση. Ομοίως, οι υπότιτλοι, που είναι απαραίτητοι για κωφούς χρήστες, μπορεί να είναι εξυπηρετικοί και σε άλλους, συμπεριλαμβανομένων εκείνων, που παρακολουθούν ένα βίντεο χωρίς ήχο.
Αποκτήστε συναίσθηση της αξίας της προβασιμότητας στο διαδίκτυο
κατανοώντας την προοπτική αντίληψη του χρήστη. Το παρακάτω 11,5 λεπτών διάρκειας βίντεο (σε αγγλική γλώσσα) παρέχει μια επισκόπηση όσον αφορά στις δυσκολίες, που αντιμετωπίζουν χρήστες με αναπηρίες στο διαδίκτυο και στα κίνητρα για προσβασιμότητα. Παρακαλώ επιλέξτε από τα παρακάτω:
(Ισως να χρειαστεί να κατεβάσετε τον Windows Media Player ή τον Adobe Flash Player)
Οι μαθητές στο επόμενο βίντεο παραθέτουν μερικές από τις εμπειρίες τους με το διαδίκτυο και την προσβασιμότητα (σε αγγλική γλώσσα). Παρακαλώ επιλέξτε από τα παρακάτω:
(Ισως να χρειαστεί να κατεβάσετε τον Windows Media Player ή τον Quicktime Player)
Πριν κάποιος μπορέσει να κάνει την ιστοσελίδα του προσβάσιμη, πρέπει να κατανοήσει την προσβασιμότητα, να αφοσιωθεί στην εξασφάλιση της προσβασιμότητας, να μάθει πως να εφαρμόζει την προσβασιμότητα και να κατανοήσει τις νομικές του υποχρεώσεις.
Επίγνωση. Η βάση για κάθε είδους αφοσίωση στην προσβασιμότητα είναι η αναγνώριση του προβλήματος. Ελάχιστοι σχεδιαστές ιστοσελίδων είναι αντίθετοι με την έννοια δημιουργίας του διαδικτύου προσβάσιμο σε ανθρώπους με αναπηρίες. Τα περισσότερα λάθη όσον αφορά στην προσβασιμότητα των ιστοσελίδων είναι κυρίως αποτέλεσμα ελλειπούς επίγνωσης και όχι μοχθηρίας ή αδιαφορίας.
Ηγεσία. Η κατανόηση του ζητήματος αποτελεί μεν ένα σημαντικό πρώτο βήμα, αλλά δεν λύνει το πρόβλημα, ειδικά στους μεγάλους οργανισμούς. Εάν η ηγεσία ενός οργανισμού δεν εκφράσει την δέσμευσή της για προσβασιμότητα στο διαδίκτυο, οι πιθανότητες είναι μικρές να γίνουν τα δικτυακά περιεχόμενα του οργανισμού προσβάσιμα. Συχνά, μόνο μια χούφτα σχεδιαστών ιστοσελίδων δημιουργεί το περιεχόμενό τους προσβάσιμο εξ αρχής, ενώ η πλειοψηφία δεν ασχολείται μια και δεν αυτό δεν τους ζητήται καν.
Κανονισμοί και μεθόδοι. Ακόμα και αν οι επικεφαλείς εκφράσουν την δέσμευσή τους σε μία ιδέα, η ιδέα αυτή τείνει να χαθεί στην καθημερινή ρουτίνα, εάν δεν υποστηρίζεται από κανόνες. Η καλύτερη προσέγγιση για έναν μεγάλο οργανισμό είναι η δημιουργία εσωτερικών κανονισμών, οι οποίοι καθορίζουν συγκεκριμένα πρότυπα, διαδικασίες και μεθόδους για επιτήρηση και συμμόρφωση.
Οι σχεδιαστές ιστοσελίδων φοβούνται μερικές φορές, ότι η δημιουργία προσβάσιμων ιστοσελίδων είναι ακριβότερη και πιο χρονοβόρα σε σχέση με την δημιουργία μη προσβάσιμων. Αυτός ο φόβος είναι κατα το πλείστον αδικαιολόγητος. Τα πλεονεκτήματα της παροχής πρόσβασης σε ένα μεγαλύτερο ποσοστό του πληθυσμού ξεπερνούν σχεδόν πάντα σε σπουδαιότητα τον χρόνο, που απαιτείται από έναν κατατοπισμένο σχεδιαστή για την εφαρμογή αυτής της προσβασιμότητας.
Ένας σχεδιαστής ιστοσελίδων μπορεί να μάθει τις βάσεις της προσβασιμότητας στο διαδίκτυο μέσα σε λίγες μέρες, ακόμα κι αν, όπως και για κάθε άλλη τεχνική εξειδίκευση, συχνά χρειάζονται μήνες για την πλήρη κατανόηση του τρόπου σκέψης και των τεχνικών. Online-πηγές όπως η E-Mail λίστα συζήτησης, το Φόρουμ, το μηνιαίο Newsletter καθώς και ο οδηγός για την προσβασιμότητα-CD της WebAIM προσφέρουν κατάλληλες πηγές για διαχειριστές, Webmaster και σχεδιαστές ιστοσελίδων. Υπάρχουν πολλοί ειδικοί, οι οποίοι μπορούν να βοηθήσουν τον οργανισμό σας να παρέχει υψηλή προσβασιμότητα. Η ίδια η WebAIM προσφέρει Online-εκπαίδευση, συμβουλές και τεχνική υποστήριξη, προσβάσιμο Design καθώς και άλλες υπηρεσίες.
Αν ζείτε στις Ηνωμένες πολιτείες της Αμερικής, η ισχύουσα νομοθεσία περιλαμβάνει ADA, IDEA καθώς και Rehabilitation Act του 1973 (Sections 504 και 508). Πολλοί διεθνείς νόμοι αφορούν επίσης στην προσβασιμότητα.
Οι Web Content Accessibility Guidelines παρέχουν μια διεθνή συλλογή κανονισμών/προτύπων. Αναπτύσσονται από το World Wide Web Consortium
(W3C), τον διαχειριστικό φορέα
του διαδικτύου. Αυτοί οι κανονισμοι/πρότυπα αποτελούν την βάση για ένα μεγάλο μέρος του νομικου πλαισίου για την προσβασιμότητα στο διαδίκτυο ανά τον κόσμο. Η έκδοση 2.0 των κανονισμών/προτύπων (σε ανάπτυξη αυτή τη στιγμή) βασίζεται σε τέσσερις βασικές αρχές:
Τα αρχικά των τεσσάρων βασικών αρχών (στα αγγλικά: perceivable, operable, understandable, robust) σχηματίζουν την λέξη POUR
. Αυτό μπορεί να βοηθήσει στην απομνημόνευσή τους.
Παρακάτω θα βρείτε μία λίστα με βασικές αρχές για προσβάσιμη ανάπτυξη ιστοσελίδων. Οι περισσότερες αρχές προσβάσιμου σχεδιασμού μπορούν να εφαρμοστούν πολύ εύκολα και δεν επηρεάζουν την γενική εμφάνιση (Look & Feel
) της ιστοσελίδας σας.
tables) χρησιμοποιούνται online για την ρύθμιση της εμφάνισης και για την οργάνωση δεδομένων. Οι πίνακες, που χρησιμοποιούνται για την οργάνωση δεδομένων οφείλουν να διαθέτουν κατάλληλες κεφαλίδες πινάκων (th-στοιχείο). Για να διευκολυνθεί η πλοήγηση και η κατανόηση των πινάκων δεδομένων από τα προγράμματα ανάγνωσης οθόνης, τα δεδομένα των πινάκων οφείλουν να συνδέονται με τις ανάλογες κεφαλίδες.label-στοιχείο) και ότι αυτή είναι σωστά συνδεδεμένη με το αντίστοιχο στοιχείο. Επιπλέον βεβαιωθείτε, ότι ο χρήστης μπορεί να αποστείλει την φόρμα και να διορθώσει τυχών λάθη όπως, για παράδειγμα, αν δεν συμπληρώθηκαν όλα τα απαιτούμενα πεδία.κλίκ εδώκαι
περισσότεραπρέπει να αποφευχθούν.
προχωρήστε στο περιεχόμενο,
προχωρήστε στο κυρίως περιεχόμενοή
παραλείψτε την πλοήγηση, οι οποίοι τοποθετούνται στην αρχή της σελίδας και επιτρέπουν την άμεση μεταπήδηση στο κυρίως περιεχόμενο.
Αυτή ή λίστα δεν περιλαμβάνει όλα τα θέματα προσβασιμότητας, αλλά λαμβάνοντας υπόψη αυτούς τους βασικούς κανόνες, θα εξασφαλίσετε για όλους μια βελτιωμένη προσβασιμότητα στο δικτυακό σας περιεχόμενο. Μπορείτε να ενημερωθείτε παραπάνω για το θέμα προσβασιμοτητα στο διαδίκτυο, με περιήγηση στα Άρθρα και τις Πηγές μας.
Το διαδίκτυο προσφέρει σε άτομα με αναπηρίες τόσες πολλές ευκαιρίες, όσο κανένα άλλο μέσο. Προσφέρει ανεξαρτησία και ελευθερία. Όμως αν μία ιστοσελίδα δημιουργείται χωρίς την ιδέα της προσβασιμότητας, μπορεί να αποκλείσει ένα μέρος του πληθυσμού, το οποίο επωφελείται κατά κύριο λόγο από το διαδίκτυο. Οι περισσότεροι άνθρωποι δεν έχουν την πρόθεση να αποκλείσουν ανθρώπους με αναπηρίες. Αν οι οργανισμοί και οι σχεδιαστές γνωρίσουν και εφαρμόσουν την προσβασιμότητα στην πράξη, θα εξασφαλίσουν ότι το περιεχόμενό τους θα είναι προσβάσιμο από ένα μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού.
Ετικέτες άρθρου: προσβασιμότητα · accessibility · διαδίκτυο · WebAIM
Το διαδίκτυο προσφέρει σε άτομα με αναπηρίες ευκαιρίες, ανεξαρτησία και ελευθερία, όσο κανένα άλλο μέσο. Όμως αν μία ιστοσελίδα δημιουργείται χωρίς την ιδέα της προσβασιμότητας, μπορεί να αποκλείσει ένα σημαντικό μέρος του πληθυσμού. Το άρθρο αυτό αποτελεί μεταφραση από τα αγγλικά του αντίστοιχου άρθρου της WebAIM και περιέχει μια αναλυτική παρουσίαση του θέματος προσβασιμότητα στο διαδίκτυο.
Δημοσιεύστε την άποψή σας και κάντε την γνωστή μέσω του microo.net
Μεταδεδομένα αυτής της ιστοσελίδας: http://microo.net/rdfmeta.php?intro-to-web-accessibility